Web siteleri ve internet uygulamaları geliştirirken, kullanıcı ile etkileşime geçmenin 2 farklı yolu bulunmaktadır. Birincisi sunucu taraflı (server side), diğeri ise istemci taraflı (client side) programlamadır. Bu yazımda istemci taraflı programlamaya değinerek, örnekler ile konuyu anlatmaya çalışacağım. Aslında bu dillere programlama dili yerine betik veya script dili demek daha doğru olacaktır.
İstemci Taraflı Scripting’e Neden İhtiyaç Duyarız?
Scriptler sayesinde web sayfaları daha yetenekli ve işlevsel olabilir. Eğer sadece html diliyle web sayfaları oluşturursak, kullanıcı ile etkileşime geçmemiz mümkün olmaz. Etkileşim dediğimiz olaya değinirsek kullanıcının yazılara yorum yapması, resmin üzerine geldiğinizde büyümesi, kullanıcının girdiği verilerle işlemlerin yapılması gibi olaylardır. Bu tür işlemlerin bazıları istemci taraflı olarak kotarılabilirken, bazılarında ise mutlaka sunucu taraflı kodlamaya ihtiyaç duyulur.
İstemci Taraflı Kodlar Nerede ve Nasıl Çalıştırılır?
İstemci taraflı scriptlerin çalıştığı yer kullanıcının “web tarayıcısıdır.” Sunucu html dilinde olduğu gibi, kendisinden istenen sayfayı istemciye gönderir ve bu noktada işlevi sona erer. İstemcinin tarayıcısı sayfayı yorumlama sırasında bir script kodu ile karşılaşırsa, bu kodun gerekliliğini kendisi yerine getirebilir. Bu nedenle sunucu üzerine herhangi bir işlem yükü oluşturulmaz.
İstemci Taraflı Programlama Dilleri Nelerdir?
İstemci taraflı script dillerine örnek olarak Javascript, VBScript, JScript verilebilir. Ayrıca bu diller kullanılarak JQuery, Meteor gibi daha işlevsel ve kullanışlı kodlar yazmaya olanak veren kütüphanelerde bulunmaktadır.